Eerder schreven wij een blog over de recente bitcoin-advertentiezaak tussen presentator Rik van de Westelaken en Facebook. Een van de onderwerpen die in die zaak aan bod kwam was de afgifte van persoonsgegevens van de inbreukmakers. In dat geval waren dat de adverteerders achter de frauduleuze advertenties. John de Mol had in zijn eerdere zaak omtrent dit soort advertenties hetzelfde gevraagd als Van de Westelaken, namelijk afgifte van de gegevens van de inbreukmakers, en beide keren werd deze vordering toegewezen.
Ondanks het feit dat het hier om persoonsgegevens gaat, werd hier echter opvallend weinig aandacht aan besteed door de rechter. Zonder er al te veel woorden aan vuil te maken, kwam de voorzieningenrechter tweemaal - op basis van het standaardarrest Lycos/Pessers van de Hoge Raad - tot de conclusie dat het belang tot afgifte zwaarder weegt dan het belang van Facebook of de betrokken individuen. Bij de zaak Van de Westelaken ging de rechter zelfs nog een stap vérder met de conclusie dat ook de werkgever van de presentator, AVROTROS, in het kader van goed werkgeverschap een zelfstandig belang bij afgifte van de gegevens had. Dit laatste gaat erg ver, zo niet te ver.
Op zichzelf genomen is een veroordeling tot afgifte van persoonsgegevens niet vreemd en wat ons betreft ook terecht. Uit regelgeving en jurisprudentie volgt al langer dat bij schending van een fundamenteel recht een derde kan worden veroordeeld tot afgifte van die gegevens. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het hiervoor genoemde HR arrest. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) biedt deze ruimte ook in art. 6 lid 1 sub f, waarin is opgenomen dat afgifte (een verwerking) is toegestaan indien dit noodzakelijk is voor de gerechtvaardigde belangen van een derde. Doorgaans valt de belangenafweging in het voordeel van een eiser uit, als de desbetreffende gedaagde inbreuk heeft gemaakt op een fundamenteel recht. Denk hierbij aan een auteursrechtinbreuk of een schending van de privacy/persoonlijke levenssfeer.
Niet al te lang geleden was er echter een spraakmakende zaak waarin die belangenafweging de ándere kant op viel. In november vorig jaar kreeg Dutch Film Works (DFW) namelijk géén beschikking over de persoonsgegevens van illegale downloaders van de film ‘The Hitman’s Bodyguard’. Het Hof Leeuwarden-Arnhem besloot in zijn arrest (HIER te lezen) toen dat DFW onvoldoende belang had bij afgifte. Met name omdat niet duidelijk was wat men nu precies van plan was om met deze gegevens te doen. Zo was onduidelijk wie men wilde gaan aanschrijven, welke boete men wilde opleggen en wat de Ziggo-abonnee hier vervolgens tegen kon doen. Dat leidde ertoe dat de vordering tot afgifte door het Hof (in navolging van de rechtbank) werd afgewezen.
Vooralsnog lijkt de DFW-uitspraak op dit punt een vreemde eend in de bijt. Zo wees de rechtbank Den Haag eind april 2020 nog een vordering tot afgifte toe, waarbij volgens het vonnis de eiser niet duidelijk had gemaakt wat hij met deze gegevens zou doen (LINK). En ook in beide bitcoin-uitspraken blijkt dat de rechter het punt van de belangenafweging vrij snel passeert. Uit de uitspraken blijkt ook niet dat De Mol of Van de Westelaken hebben uiteengezet wat zij met deze gegevens willen gaan doen, zoals het Hof wél van DFW verlangde. Mogelijk heeft de omstandigheid dat het daar ging om ‘consumenten’ bijgedragen aan de weigering van de vordering tot afgifte. Bij bitcoin-advertenties zijn het toch vaak georganiseerde criminele bendes die achter het toetsenbord plaats nemen.
Een belangrijk verschil zou ook nog gelegen kunnen zijn in het feit dat Facebook aangaf geen enkel bezwaar te hebben tegen afgifte, zolang de rechter er maar over oordeelde. De DFW zaak ligt op dit moment voor bij de Hoge Raad en het is voor de juridische praktijk interessant om te zien welke kant de uitspraak op zal vallen. Uiteraard informeren we u daar over zodra er een uitspraak ligt.
Voor contact met onze IP/ICT advocaten: Charissa Koster: koster@dayonelegal.nl en Sebastiaan van Wijk: vanwijk@dayonelegal.nl
