In onze media- en IE-praktijk komen we regelmatig geschillen tegen over boeken. Vaak gaan die geschillen over de inhoud (tekst) of over het gebruik van bepaalde foto’s. Niet zelden vindt er in dat soort zaken een kort geding plaats waarin geprobeerd wordt om het boek (of een gedeelte) te verbieden en uit de handel te laten halen. Een biografie over de bekende autocoureur Max Verstappen (uitgegeven door uitgeverij Karakter) leverde weer zo’n procedure op. Ditmaal ging het om een bodemprocedure bij de rechtbank.
Reden was dat het portret van Verstappen paginagroot op de cover van het boek staat en dat binnenin ook nog eens 17 foto’s van Verstappen zijn opgenomen. Verstappen heeft daarvoor geen toestemming gegeven en ook geen vergoeding ontvangen. Met een beroep op zijn portretrechten, en in het bijzonder op zijn commerciële portretrechten, wilde hij het gebruik van de foto’s tegenhouden en de uitgever tot betaling van een forse schadevergoeding laten veroordelen. Helaas kwam het niet zover: de rechtbank wees al zijn vorderingen af.
De rechtbank besliste onder andere - zoals de Hoge Raad ook eerder in de bekende uitspraak Cruijff/Tirion oordeelde - dat er geen “absoluut toestemmingsrecht” bestaat voor een topsporter. Waar het uiteindelijk op neerkomt, is of Verstappen een redelijk belang heeft om zich tegen het gebruik van zijn portret te verzetten. Vervolgens moet dat redelijke belang ook nog zwaarder wegen dan het belang van de uitgever op vrijheid van meningsuiting en informatievrijheid. In deze zaak krijgt de uitgever het voordeel van de twijfel. Daarvoor is een aantal omstandigheden van belang:
het gaat om een zeer beperkt aantal foto's;
die allemaal al eens zijn gepubliceerd;
die in een openbare ruimte zijn gemaakt;
en die alleen ter ondersteuning van de tekst in het boek dienen;
waarbij de uitgever bovendien een redelijke vergoeding heeft aangeboden, die door Verstappen te laag werd bevonden (10% van de netto opbrengst); de rechtbank weegt in haar oordeel mee dat dit concrete boek naast commerciële waarde ook nieuwswaarde heeft.
Dit alles maakt, aldus de rechtbank, dat Verstappen zich niet tegen het gebruik van zijn portret kan verzetten. Kortom: alle vorderingen werden afgewezen.
Wilt u verder advies over boekuitgaven of portretrechten: bel of mail DayOne via 070-3633555 of koster@dayonelegal.nl.